Destek Hattı
Miras hukuku, bir kişinin vefatı sonrasında geride bıraktığı malvarlığının, alacak ve borçlarının kimlere ve hangi kurallara göre intikal edeceğini düzenleyen bir alandır. Haliliye ve Şanlıurfa’da, taşınmazlar, bankadaki birikimler, araçlar, tarımsal işletmeler, şirket hisseleri ve diğer malvarlığı unsurları, miras bırakanın ölümüyle birlikte mirasçılara geçer. Bu süreçte kimlerin mirasçı olduğu, miras paylarının nasıl belirleneceği, terekenin borçlarının nasıl karşılanacağı ve paylaşımın hangi usulle yapılacağı, miras hukuku ve tereke işlemleri bakımından temel sorular arasında yer alır.
Miras bırakanın vefatı ile birlikte, mirasçılar kural olarak mirası bir bütün halinde kazanır. Yasal mirasçılar arasında altsoy (çocuklar, torunlar), anne-baba ve onların altsoyu, sağ kalan eş ve bazı durumlarda devlet yer alır. Atanmış mirasçılar ise miras bırakanın vasiyetname veya miras sözleşmesi ile belirlediği kişilerdir. Haliliye/Şanlıurfa bölgesinde, özellikle aile içinde yıllardır süregelen fiili kullanımlar, sözlü anlaşmalar veya “aile içi paylaşım” olarak ifade edilen uygulamalar, mirasın resmi paylaşımı sırasında uyuşmazlığa dönüşebilmektedir. Bu nedenle, mirasçılık sıfatı ve miras paylarının hukuki çerçevede belirlenmesi önem taşır.
Mirasçılık belgesi (veraset ilamı), kimin hangi oranda mirasçı olduğunu gösteren ve miras işlemlerinde sıkça kullanılan bir belgedir. Sulh hukuk mahkemelerinden veya bazı durumlarda noterliklerden alınabilen mirasçılık belgesi olmadan, taşınmazların tapu devri, bankadaki hesapların intikali gibi pek çok tereke işlemini tamamlamak mümkün olmayabilir. Şanlıurfa ve Haliliye’de miras işlemleri için ilk adım çoğu zaman bu belgenin temin edilmesidir. Ancak mirasçılık belgesi alınmış olması, mirasın kendi içinde kesin olarak paylaşıldığı anlamına gelmez; sadece kimin mirasçı olduğunun tespiti niteliğindedir.
Mirasın reddi, miras bırakanın borçlarının malvarlığından fazla olduğu veya mirasçının kişisel tercihleri gereği mirası kabul etmek istemediği durumlarda gündeme gelen bir yoldur. Mirasın reddi belirli süre içinde ve kanunda öngörülen usule uygun olarak yapılmadığı takdirde, mirasçı mirası kabul etmiş sayılabilir ve terekenin borçlarından sorumluluk doğabilir. Haliliye ve Şanlıurfa’da, özellikle yüksek tutarlı borçları bulunan miras bırakanların ardından mirasçıların mirasın reddi imkânı konusunda bilgi aradıkları görülmektedir. Reddin süresi, şekli ve sonuçları, miras hukuku bakımından dikkatle değerlendirilmesi gereken konulardandır.
Tereke işlemleri, miras bırakanın malvarlığının ve borçlarının tespiti, korunması ve gerekirse tasfiyesini kapsar. Miras bırakanın taşınmazları, araçları, banka hesapları, ticari işletmeleri, alacakları ve borçları, terekenin kapsamına dâhil edilir. Haliliye/Şanlıurfa bölgesinde terekenin tespiti davaları açılarak, miras bırakanın malvarlığının resmi olarak belirlenmesi, üçüncü kişilere yapılan bazı tasarrufların incelenmesi ve tereke üzerinde koruma tedbirleri alınması talep edilebilmektedir. Bu tür davalarda, tapu kayıtları, banka yazışmaları, vergi kayıtları ve diğer resmi belgeler üzerinden terekenin sınırları ortaya konmaya çalışılır.
Miras bırakılan malvarlığının mirasçılar arasında nasıl paylaşılacağı, miras hukuku ve tereke işlemlerinde en sık karşılaşılan uyuşmazlık konularından biridir. Mirasçılar aralarında anlaşarak paylaşım yapabilecekleri gibi, anlaşmazlık durumunda ortaklığın giderilmesi davalarına veya miras taksim davalarına başvurulabilir. Şanlıurfa ve Haliliye’de, özellikle aileye ait taşınmazların yıllarca bazı mirasçılar tarafından kullanılıp diğer mirasçılara pay verilmemesi, ilerleyen yıllarda dava yoluyla paylaşım talebini gündeme getirmektedir. Paylaşım yapılırken, mirasçıların pay oranları, terekenin niteliği, taşınmazların taksime elverişliliği ve tarafların talepleri birlikte değerlendirilir.
Miras hukukunda saklı pay ve tenkis konuları da önemli bir yer tutar. Saklı pay, belirli mirasçıların (örneğin altsoy ve bazı durumlarda sağ kalan eş ve anne-baba) kanunla güvence altına alınan miras payıdır. Miras bırakan, vasiyetname veya bağış gibi işlemlerle malvarlığının tamamı üzerinde tasarrufta bulunmak istediğinde, saklı paylı mirasçıların hakları zedelenmiş olabilir. Bu durumda tenkis davası gündeme gelebilir. Haliliye ve Şanlıurfa’da, miras bırakanın bir kısım taşınmazlarını hayattayken belirli mirasçılara ya da üçüncü kişilere devretmesi üzerine, diğer mirasçıların saklı paylarının ihlal edildiği iddiasıyla dava açtığı örneklere rastlanmaktadır.
Vasiyetname ve miras sözleşmesi, miras bırakanın ölümünden sonra malvarlığının kimlere ve hangi koşullarla bırakılacağını düzenlemek için kullanılan araçlardır. Vasiyetname, tek taraflı bir irade beyanı iken, miras sözleşmesi miras bırakan ile mirasçı veya üçüncü kişi arasında yapılan karşılıklı bir sözleşmedir. Bu belgelerin geçerli olabilmesi için kanunda düzenlenen şekil şartlarına uyulması gerekir. Şanlıurfa ve Haliliye’de, şekil şartlarına uymayan vasiyetnamelerin iptali, miras sözleşmesindeki hükümlerin geçerliliğine ilişkin çekişmeler, miras hukuku uyuşmazlıklarının konusu olabilmektedir. Vasiyetnamenin açılması, okunması ve içeriğinin uygulanması da tereke işlemlerinin bir parçasıdır.
Sağ kalan eşin mirastaki durumu da miras hukuku bakımından ayrı bir başlık olarak ele alınır. Sağ kalan eş, hem yasal mirasçı sıfatına sahip olabilir hem de evlilik içinde edinilen mallara yönelik mal rejimi hükümleri çerçevesinde birtakım haklara sahip bulunabilir. Mal rejiminin tasfiyesi ile miras paylaşımı çoğu zaman birbiriyle iç içe geçen süreçlerdir. Haliliye/Şanlıurfa bölgesinde, özellikle uzun süreli evliliklerde, ev içerisinde ve iş hayatında birlikte yürütülen faaliyetlerin ardından, sağ kalan eşin hem mal rejimi hem miras hukuku bakımından hangi haklara sahip olduğu sıkça sorulan konular arasındadır. Bu durumda, terekenin kapsamı belirlenirken mal rejiminin tasfiyesi de ayrıca değerlendirilir.
Miras ve tereke uyuşmazlıklarında delillerin toplanması ve korunması, sürecin sağlıklı yürütülmesi açısından önem taşır. Tapu kayıtları, banka dekontları, veraset ve intikal vergi beyannameleri, miras bırakanla yapılan yazılı anlaşmalar, vasiyetname örnekleri, tanık beyanları ve diğer belgeler, mirasın kapsamının ve mirasçıların iddialarının ortaya konmasında rol oynar. Haliliye ve Şanlıurfa’da görülen miras davalarında, mahkemeler çoğu zaman terekeye dâhil malların tespiti için ilgili kurumlardan yazışmalar yapar, gerektiğinde yerinde keşif ve bilirkişi incelemesi ile taşınmazların niteliğini ve değerini belirlemeye çalışır.
Miras hukuku ve tereke işlemleri, çoğu zaman birden fazla hukuki alanla bağlantılıdır. Gayrimenkul hukuku, aile hukuku, şirketler hukuku, vergi hukuku ve icra hukuku ile iç içe geçebilen miras dosyalarında, tek bir adımın atlanması veya sürenin kaçırılması, ilerleyen aşamalarda hak kayıplarına yol açabilir. Şanlıurfa ve Haliliye’de, mirasçıların kendi aralarında anlaşarak yıllarca fiili kullanım sürdürdükten sonra, resmi işlemleri başlatmak istediklerinde zamanaşımı, değer değişimi ve üçüncü kişilere satış gibi sebeplerle daha karmaşık bir tabloyla karşılaştıkları görülmektedir. Bu nedenle, tereke işlemlerinin mümkün olduğunca sistemli ve belgeli şekilde yürütülmesi önemlidir.
Bu internet sitesinde yer alan “Miras Hukuku ve Tereke İşlemleri” başlıklı açıklamalar, Haliliye ve Şanlıurfa’da miras bırakanın ölümü sonrasında karşılaşılabilecek hukuki süreçler hakkında genel bir çerçeve sunmayı amaçlamaktadır. Buradaki bilgiler, somut bir miras dosyası veya belirli bir tereke işlemi hakkında verilmiş kişisel hukuki görüş veya sonuç taahhüdü niteliği taşımaz. Her miras ilişkisi, miras bırakanın malvarlığının kapsamı, mirasçıların sayısı ve konumu, yapılan tasarruflar, mevcut sözleşmeler ve aile içi ilişkilerin geçmişi bakımından kendine özgü özellikler taşır. Bu nedenle, belirli bir miras uyuşmazlığı veya tereke işlemi hakkında değerlendirme yapılması, ancak ilgili belgelerin ve süreçlerin ayrıntılı biçimde incelenmesi ile mümkündür. Haliliye/Şanlıurfa bölgesinde miras hukuku ve tereke işlemleri kapsamında bir durumla karşılaşılması halinde, kişilerin kendi hukuki durumlarını netleştirebilmeleri için, ihtiyaç duydukları takdirde avukata başvurmaları önem taşımaktadır.
